NGHỀ ĐIỀU DƯỠNG CÓ BỊ XEM NHẸ?

17.05.2022 12:10

Cứ một nghìn người Việt Nam thì hiện có khoảng 1,1-1,3 điều dưỡng trong khi tỷ lệ này ở các nước là trên 3; công việc chăm sóc bệnh nhân nặng nhọc nhưng điều dưỡng ít cơ hội tiến thân, thu nhập thấp.

     "Lực lượng điều dưỡng Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế, thiếu về số lượng, tỷ lệ điều dưỡng trên nghìn dân hầu như không thay đổi nhiều trong những năm qua", nguyên thứ trưởng Y tế, giáo sư Phạm Mạnh Hùng nói tại hội nghị điều dưỡng do Viện Nghiên cứu và Đào tạo Y Dược An Sinh tổ chức cuối tuần qua.

    Theo ông Hùng, theo nghị quyết năm 2017 về tăng cường công tác bảo vệ chăm sóc và nâng cao sức khỏe, mục tiêu đến năm 2025 Việt Nam có 2,5 điều dưỡng trên một nghìn dân, tức cần tăng số điều dưỡng hiện nay lên hai lần.

     Ngoài số lượng ít, vai trò và chức năng của người điều dưỡng chưa được nhiều người hiểu rõ, thậm chí nhầm với vai trò của y tá hoặc "phụ việc" cho bác sĩ, theo ông Hùng. Tỷ lệ điều dưỡng trên bác sĩ hiện khoảng 1,4, tức cứ một bác sĩ có khoảng 1,4 điều dưỡng viên, cũng thấp hơn so với trung bình của nhiều nước trên thế giới là 3-4. "Nhiều người vẫn hiểu nhầm điều dưỡng là osin cao cấp của bác sĩ", ông Hùng nói.

     Trên thực tế bác sĩ và điều dưỡng viên có vai trò, chức năng khác nhau. Điều dưỡng quan tâm đến sức khỏe và phục hồi sức khỏe, chăm sóc toàn diện cả thể xác lẫn tinh thần người bệnh. Bác sĩ tập trung vào việc đối phó với bệnh, chẳng hạn chẩn đoán bệnh, chữa trị ra sao, mổ thế nào... Chức năng của điều dưỡng viên là cung cấp và thực hiện các kỹ thuật chăm sóc sức khỏe, quản lý, ra chỉ định, thông tin liên lạc, tham gia huấn luyện, là người bảo hộ đối với bệnh nhân.

Ảnh: Nữ điều dưỡng và người bệnh

     Ít người biết là điều dưỡng cũng có nhiệm vụ đeo ống nghe để khám cho bệnh nhân - công việc chính của bác sĩ. Tuy nhiên ít điều dưỡng trực tiếp đeo ống nghe khám cho bệnh nhân. Chính vì vậy, vai trò của điều dưỡng không được phát huy, mang tâm lý là trợ thủ cho bác sĩ chứ không phải mối quan hệ hỗ trợ, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau.

"Thực chất người điều dưỡng được ví như trái tim của công tác chăm sóc sức khỏe, nếu không có các điều dưỡng thì hệ thống chăm sóc sức khỏe sẽ sụp đổ ngay lập tức", ông Hùng nói.

     Thạc sĩ Phạm Đức Mục, Chủ tịch Hội Điều dưỡng Việt Nam, nói rằng Tổ chức Y tế thế giới nhận định dịch vụ điều dưỡng là một trong các trụ cột, xương sống của hệ thống dịch vụ y tế. Tuy nhiên vai trò của điều dưỡng tại Việt Nam chưa được nhìn nhận đúng, "vẫn là nghề âm thầm trong các nghề âm thầm".

     Công tác đào tạo nghề điều dưỡng có những giai đoạn chưa được chú trọng. Suốt 20 năm từ 1975 đến 1995, Việt Nam chỉ đào tạo điều dưỡng trình độ trung cấp là cao nhất. Những năm 1990, một loạt điều dưỡng bỏ nghề. Nhiều điều dưỡng giỏi giang, có trí tuệ mong muốn nâng cao trình độ nhưng cánh cửa phát triển chưa được mở rộng.

     Gần đây, nghề điều dưỡng được quan tâm hơn, nhiều người được xét chọn thầy thuốc ưu tú, tôn vinh cấp quốc gia... Ngành điều dưỡng được nâng cấp đào tạo lên đại học, thạc sĩ. Từ năm 2019 bắt đầu đào tạo tiến sĩ điều dưỡng, tuy nhiên thầy dạy chủ yếu vẫn là bác sĩ y khoa nên cách tiếp cận chưa hướng tới chăm sóc sức khỏe (ứng xử sức khỏe) mà chủ yếu đối phó với bệnh (ứng xử với bệnh), theo ông Mục. Đội ngũ điều dưỡng ít được tham gia vào quá trình hoạch định xây dựng chính sách y tế nói chung và chính sách cho điều dưỡng nói riêng.

     Tuy vậy, ông Mục cho rằng hiện Việt Nam mới có điều dưỡng đa khoa chứ chưa có chuyên khoa, trong khi thế giới có đến 20 chuyên khoa điều dưỡng. Điều dưỡng viên chưa thực hiện đúng chức năng điều phối trong chăm sóc người bệnh, chưa có tư duy phản biện và độc lập, chủ yếu vẫn phụ thuộc theo chỉ định của bác sĩ. Trong khi đó, từ vai trò trợ thủ cho bác sĩ, người điều dưỡng ngày nay phải đóng vai trò điều phối, tích hợp công tác điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

     Một bất cập khác là trong bối cảnh các bệnh viện tự chủ kinh tế, nhóm nghề nào tạo được tài chính cho bệnh viện thì nhóm đó giữ vai trò nền tảng. Với cơ cấu viện phí hiện nay, bảo hiểm y tế không chi trả cho các dịch vụ của điều dưỡng. Chẳng hạn, bác sĩ khám bệnh nhân thì được trả tiền, còn điều dưỡng chăm sóc bệnh nhân hôn mê nằm trên giường hàng tuần, hàng tháng, công sức bỏ ra nhiều nhưng không được thể hiện rõ trong bảng giá thanh toán bảo hiểm, khiến thu nhập của điều dưỡng viên thường thấp, bị đánh giá thấp giá trị.

     Các chuyên gia đề xuất ngành y tế cần tăng cường xây dựng ngành điều dưỡng, đảm bảo về số lượng, trước mắt đạt tiêu chí tỷ lệ 3 điều dưỡng/bác sĩ. Theo ông Hùng, ngoài đào tạo đa khoa cần đổi mới đào tạo chuyên khoa, tăng tỷ lệ "giảng viên là điều dưỡng dạy điều dưỡng" thay vì "giảng viên là bác sĩ".

     "Việt Nam là nước hiếm hoi trên thế giới dùng rất nhiều bác sĩ để dạy nghề điều dưỡng, điều này giống như dùng bộ đội để dạy công an dẫn đến họ có thể bắn súng rất giỏi nhưng kỹ năng điều tra sẽ hạn chế", ông Mục nói và nhấn mạnh "điều dưỡng là nghề thực hành, đòi hỏi những kiến thức thực tế".

BS Tạ Tiến Mạnh
(Theo: Facebook Nhật kí bác sỹ.)
  Video clip

Phòng chống rét tại huyện Mèo Vạc

Nhiều Trẻ bất ngờ diễn biến nặng sau khi khỏi Covid-19

Trang địa phương Mèo Vạc Ngày 21 2 2022 Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Giang

Bệnh viện Đa khoa Mèo Vạc nỗ lực làm tốt công tác khám chữa bệnh cho người dân

quy trinh lay mau xet nghiem TEST NHANH KHANG NGUYEN

Ranh giới VTV đặc biệt

Tự hào và tôn vinh những chiến sỹ áo trắng - Ngày 25/9/2021

Tăng tốc tiêm vắc xin

Bệnh viện đa khoa huyện tập huấn kỹ năng điều trị bệnh nhân Covid19

Bệnh viện hữu nghị Việt Xô trao vật phẩm y tế phòng chống dịch Covid19 cho Bệnh viện đa khoa Mèo Vạc

Chống dịch Covid-19

Nghiên cứu hiệu quả thuốc Molnupiravir điều trị COVID-19 tại cộng đồng

Gặp mặt kỷ niệm 67 năm ngày thầy thuốc Việt Nam

Chân dung cuộc sống: Lợi ích của thông tuyến bảo hiểm y tế

Khám phá Hà Giang

Y tế huyện Mèo Vạc

Mèo Vạc - Chung tay đẩy lùi dịch bệnh COVID-19

Mèo Vạc quan tâm công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân - Ngày 26/02/2021

Bộ Y tế hướng dẫn điều trị F0, F1 cách ly tại nhà

Bác sĩ Tạ Tiến Mạnh Tấm gương sáng tại Bệnh viện đa khoa huyện Mèo Vạc

Nhớ Hà Giang

Cô gái Phạm Thị Chinh có tiếp xúc gần với hai du khách đi trên chuyến bay VN0054 có ca nhiễm Covid-19 thứ mới 17 có kết quả âm tính với Covid-19.

S Việt Nam 02 01 2021 Những cung đường độc đáo ở Mèo Vạc

Bệnh viện đa khoa Mèo Vạc

Công tác chuẩn bị cho tết nguyên đán năm 2019 của BVĐK huyện Mèo Vạc

Bệnh Viện đa khoa Mèo Vạc

Các y bác sĩ huyện Mèo Vạc quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ tại tâm dịch miền nam

VIDEO CLIP HƯỚNG DẪN VỆ SINH KHỬ KHUẨN BỀ MẶT MÔI TRƯỜNG ĐỂ PHÒNG VÀ KIỂM SOÁT L Y NHIỄM SARS COV

video Khám chữa bệnh tình nguyện của bệnh phụ sản TƯ tại bệnh viện đa khoa huyện Mèo Vạc

VIDEO CLIP HƯỚNG DẪN LỰA CHỌN VÀ SỬ DỤNG KHẨU TRANG Y TẾ, KHẨU TRANG N95 TRONG PHÒNG, CHỐNG BỆNH

Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì - Amazing New Life

Ha Giang

Hà Giang

Vũ Thắng Lợi ca ngợi chuyện tình Khâu Vai trong MV "Hương mộc miên"

Ăn Bánh Trôi Ngô bị mốc 1 Trẻ tử vong, 6 Người nhập viện

Hành trình di sản. Mèo Vạc - sắc màu cao nguyên đá

Chuyện của đá

VIDEO CLIP KỸ THUẬT VỆ SINH TAY ĐỂ PHÒNG VÀ KIỂM SOÁT L Y NHIỄM SARS COV 2 TRONG CƠ SỞ KHÁM BỆNH

  Cơ quan y tế